بررسی ناهمسانی مقاومت برشی خاک چسبنده اصطکاکی

دیر زمانی است که خصوصیت ناهمسانی درخاک شناخته شده است اما تنها تلاش اندکی در این اواخر برای منظور نمودن آن در طراحی های ژئوتکنیکی به عمل آمده است زیرا لحاظ نمودن ناهمسانی مستلزم پیچیدگی و مصرف هزینه بیشتر در هر دو مورد تعیین خواص مصالح و طراحی می باشد. در زمینه بررسی ناهمسانی در مقاومت خاکهای چسبنده - اصطکاکی تاکنون مطلبی انتشار نیافته است. از طرفی اینگونه خاکها کاربرد فراوانی در ساخت و سازه های خاکریز دارند و با توجه به نحوه اجرای سازه های خاکریز یعنی اعمال انرژی ترکمی در راستای قائم ، وقوع ناهمسانی در آنها اجتناب ناپذیر می باشد. در این پژوهش با اصلاح جعبه برشی دستگاه برش مستقیم با جعبه بزرگ و بکارگیری قالب مخصوص ، بعنوان اولین هدف امکان اندازه گیری ناهمسانی در مقاومت نمونه های بازسازی شده در آزمایشگاه فراهم شده است . در مرحله بعد با انجام بیش از یکصد و هشت آزمایش بر روی نمونه های انتخاب شده از یک خاک چسبنده - اصطکاکی اثر نوع تراکم و میزان رطوبت تراکم بر میزان ناهمسانی در مقاومت مورد بررسی قرار گرفته است. خاک مورد بررسی از نوع ماسه لای دار با درصد قابل توجهی شن می باشد که از خاکهای مناسب برای اجرای سازه های خاکریز می باشد . نمونه های مورد آزمایش به سه روش تراکم ارتعاشی ( استفاده از چکش ارتعاشی) ، کوبشی و استاتیکی و در سه رطوبت متفاوت بررسی شده اند.با توجه به نتایج حاصل از آزمایش های مذکور ملاحظه گردید که اولا در کلیه نمونه ها ناهمسانی در مقاومت وجود داشته و مقاومت برشی صفحه قائم در حدود 13 تا 23 درصد بیش از مقاومت در صفحه افقی می باشد . ثانیا با افزایش رطوبت در کلیه تراکم ها میزان ناهمسانی افزایش می یابد. بیشترین میزان ناهمسانی مشاهده شده مربوط به نمونه های متراکم شده توسط تراکم کوبشی و کمترین ناهمسانی مربوط به نمونه های متراکم شده توسط چکش ارتعاشی می باشد. نتایج حاصل از این تحلیل ها نشان می دهد که فرض ناهمسانی در خاکریز های متراکم شده کمی بیش از حد محافظه کارانه است.